Sigorta, çalışanın iş kazası, doğum, hastalık gibi durumlarda güvence altına alınmasını sağlar. İşçinin emeklilik dönemini garanti altına alır. Bu sistem devlet tarafından kurulup yönetilir. Herkes bu hakka sahiptir. İşverenin işçiye sigorta yapması zorunludur. İşçi işe başladığı ilk günden itibaren sigortalı olmak zorundadır. Aksi takdirde işverene yaptırım uygulanabilir.
Sigorta Neden Önemlidir?
Sigorta kişileri, çalıştığı süre ve emeklilik süresince, sağlık, ekonomi ve sosyokültürel alanda garanti altına almayı amaçlar. Kişiler, kendisinden daha iyi durumda olanların vicdanına değil, devlete bağlı olarak kanunlara bağlıdır. Bu açıdan sigorta hayatımızda önemli bir yere sahip olan herkesin hakkı olduğu mali bir araçtır.
Çalışan Kişiler Sigortasız Çalıştırıldığını Nasıl Öğrenirler?
Çalışanlar sigortasız çalıştırıldıklarını öğrenebilme imkanına sahiptir. Birkaç yolla sorgulama yapabilirler.
• Alo 170’i arayarak,
• www.turkiye.gov.tr adresi üzerinden, Sosyal Güvenlik Kurumu hizmetlerinden ”4A Hizmet Dökümü” bölümünden,
• Kendilerine en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu’na giderek,
Sigorta primlerinin bildirimlerini öğrenebilirler. Herhangi bir bildirim yapılmadığını öğrendiklerinde işvereni şikayet edebilirler.
Sigortasız Çalışan Kişiler İşvereni Nasıl Şikayet Ederler?
Sigortasız çalışan kişiler, çalıştıkları süre içerisinde işvereni şikayet edebilirler. Birkaç seçenekle şikayet etmek mümkündür.
• Kendilerine en yakın olan Sosyal Güvenlik Kurumu’na yazılı olarak şikayettebulunabilirler. Çalıştıklarına dair her belge dilekçeye konulmalıdır.
• Alo 170’i arayıp şikayette bulunabilirler.
• CİMER’ e yazarak şikayette bulunabilirler.
Şikayetler sırasında işyerinde hala çalışıyor olmak önemlidir. Verilen şikayet dilekçesi sonucunda SGK, işyerine giderek denetim başlatır ve diğer çalışanlarına tutanak hazırlar. Dilekçeyi veren kişi hala işyerinde çalışıyorsa o gün sigortası başlatılır. Daha önce çalışılan günler için tekrar şikayet oluşturulur ve işçinin geriye dönük sigortası yatırılır.
Sigortasız Çalışan Kişiler Sigortasız Olduklarını Nasıl İspat Ederler?
Tanık, belge ve kayıtlarla ispat edilebilir. Diğer çalışanların tanıklığı, müşteri tanıklığı, puantaj kayıtları gibi bilgilerle işyerinin sigortasız çalıştırdığı ispat edildikten sonra hizmet tespit davası açılır.
Sigortasız Çalışan Kişilerin Hakları Nelerdir?
Sigortasız çalışanlar, çalıştığı süre içerinde hizmet tespit davası açabilir.1 aydan fazla süre içerisinde sigortasız çalışan işçi eğer şikayette bulunduğu için işten çıkarılırsa iş güvencesi tazminatı alır. Tazminat tutarı ise işçinin aldığı en az 4 ay, en fazla 8 aylık ücrettir.
Sigortasız Çalışan Kişiler Hangi Haklardan Yararlanamazlar?
Sigortasız çalışanlar, sigortalı çalışanların yararlanabildiği imkanlardan yararlanamazlar. Bu imkanlar;
• Emeklilik için gerekli olan gün sayısı,
• Herhangi bir sakatlık veya çalışamama durumunda malullük maaşı,
• Vefat ettiklerinde eşi ve çocukları için ölüm aylığı,
• Genel sağlık sigortası primleri,
• Herhangi bir sağlık sıkıntısı, kaza gibi durumlarda geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik ödeneği,
• İşsiz kalırlarsa işsizlik ödeneği,
• İşten ayrıldıklarından kıdem ve ihbar tazminatları,
• Yıllık, haftalık veya doğum izinleri şeklindedir.
Ve işe başlanılan günden itibaren işçiye sigorta yapılıp bu imkanlardan faydalanmasını sağlayıp, hayatını garantiye almak zorunludur.
