Malullük aylığı bağlatmak isteyen sigortalı kişilerin maliyet durumlarını ne şekilde tespit ettirebileceklerine ve hangi durumlar içerisinde malullük aylığına hak kazanacaklarını detaylı bir şekilde açıklayalım.
Malullük Aylığı Kimlere Bağlanmaktadır?
Malullük aylığı kurum itibariyle Sosyal Sigortalar Kurumu ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda belirlendiği üzere kurumlar tarafından yetki verilen sağlık kuruluşlarının ve sağlık kurumları tarafından gerçekleştirilen değerlendirme sonucu karara bağladığı resmi raporlar ile kişinin çalışamama durumu ve malul olma durumu belirlenirse bağlanan aylığa malullük aylığı denmektedir.
Malullük Aylığından Kimler Yararlanabilir?
Resmi kurumlarca belirlenmiş ve sağlık kuruluşları tarafından maluliyet durumu tespit edilen ve malullük aylığına hak kazanmak için gerekli olan sigortalılık süresi ve ödenmesi gereken prim gününü tamamlayan sigortalı kişiler malullük aylığı almaya hak kazanmaktadır.
Hangi Kişiler Malul Sayılır?
Sigortalı bir çalışan işyerinde ya da işyerinde sayılan haller içerisinde geçirdiği bir iş kazası yada meslek hastalığı neticesinde çalışma gücü ve kazanma gücünün oransal olarak %60 ve daha fazlasını yitirdiyse ve bu durum yetkili sağlık kurumları tarafından tespit edildiğinde bu sigortalı kişiler malul sayılmaktadır.
Eğer sigortalı çalışan kişi sigortalı olarak çalıştığı tarihten önce geçirdiği bir hastalık veya iş kazası yüzünden çalışma gücünün %60 ve üzeri bir oranda zarar görmüşse bu durumla ilgili malullük aylığı kişiye bağlanmayacaktır.
Fakat sigortalı kişi ilk defa sigortalı olarak işe başlamasından önce bulunan bir rahatsızlığı maluliyet yaratacak durumda değilken çalışma hayatı sırasında bu rahatsızlık yüzünden malul duruma gelirse bu durumla ilgili karar sağlık kurumlarınca alınıp kişiyi malul sayacaklardır.
Maluliyet Durumunun Tespiti Kişiler Nereye Başvurulur?
Sigortalı olarak çalışan kişiler geçirdiği kaza ya da hastalık nedeniyle çalışma gücünün %60 ve üzerini kaybedenler bu durumu tespit ettirmek için ikametlerinin bulunduğu Sosyal Güvenlik İl veya Sosyal Güvenlik Merkezi Müdürlüklerine yazılı olarak başvurarak malul aylığı başvurunda bulunmalıdır.
Başvurunun sonunca başvuru sahibi kişi kurum tarafından yetki verilmiş bir sağlık kuruluşuna sevk edilecektir. Sigortalı olarak çalışan kişinin malul durumunu tespit edebilmesi için en az 1800 gün sigorta primi ödemesi gerekmektedir, eğer bu sigorta gün sayısında bir eksiklik bulunursa bunun için kişi hizmet borçlanması yapmalı ve böylelikle eksik günlerini tamamlamalıdır. Hizmetten doğan borçların ödenmemesi halinde sevk işlemi yapılırken sigortalıların malul olma durumu tespiti ile ilgili masraf kalemlerini kendileri ödemeleri gerekir.
Adi Malul Olma Durumu Nedir?
Emekli Sandığı Kanunu’nca her ne surette olursa olsun vücut bütünlüğünde meydana gelen zarar ve kişilerin uğrayacakları iyileşmesi imkansız hastalıklar yüzünden işlerini göremeyecek duruma gelen iştirakçi veya çalışanlara malul denir. Bu nedenle ödenen maddi aylıklara da malul aylığı denir. Adi malul, vazife başında malul ve savaş malulü olarak 3 çeşide ayrılır.
Emekli olmak için aşağıda sayılan 3 koşul aynı anda gerçekleştiğinde hak sahibi olan kişi emekli dilekçesi vererek emekliliğe ayrılabilir, bu şartlar sırasıyla;
• Yıl şartı
• Prim günü şartı
• Yaş tamamlama şartıdır.
Fakat bazı istisnai ve özel durumlar 3 koşul şartı ortadan kalkar ve 2 koşul yeterli olur, bu durumlar başlıca engelli emekliliğinde ve malulen emeklilik durumlarında geçerlidir.
